همشهری آنلاین، فاطمه عباسی؛ امروزه گروه‌های اجتماعی-فرهنگی عمده‌ای یهودیان اسرائیلی را تشکیل می‌دهند و بر اساس خطوط مذهبی تقسیمات متنوعی دارند. اکثریت این افراد، مهاجرانی هستند که بر اساس قانون بازگشت - سال ۱۹۵۰- به این منطقه وارد شدند. بر اساس این قانون، به هر یهودی در جهان، حق مهاجرت و کسب تابعیت اسرائیل داده شده مگر در شرایطی که امنیت یا بهداشت عمومی در معرض خطر قرار گیرد.
در این قانون مشخص نشده که چه کسی یهودی است و همین نا مشخص بودن امکان تفسیر به رای را باز گذاشته؛ در طول زمان و طبق یکی از پیوست های این قانون، بستگان نزدیک به شخصی که این قانون بر او منطبق است ـ مانند همسر، نوه و جد ـ نیز توانستند حتی اگر غیر یهودی باشند، تابعیت اسرائیل را کسب کنند. این افراد از سوی دولت به عنوان اسرائیلی شناخته می‌شوند اما از سوی ریاست خاخام های اسرائیل به عنوان یهودی به رسمیت شناخته نمی شوند.
ریاست خاخام های اسرائیل، مرجع تشخیص صحت و سقم یهودی بودن فرد مدعی است و بر این اساس یهودی کسی است که از مادری یهودی زاده شده یا ازطریق مذهب ارتدکس یهودیان (مذهب ریاست خاخام ها)، به یهودیت تغییر دین داده و به دین دیگری نگرویده باشد. با این حال مذاهب یهودی مختلفی وجود دارد که با توجه به رویکردشان به سنت‌های یهودی و قوانین خاخامی طبقه‌بندی می‌شوند.
حریدی (فراتدکس)، داتی-لئومی (ملی مذهبی-ارتدوکس)، ماسورتی (سنتی-غیر ارتدوکس)، و حیلونی (سکولار). بر اساس مطالعه سال ۲۰۱۶ موسسه بین المللی پیو، یهودیان سکولار ۴۵ درصد جمعیت را تشکیل می دهند. ماسورتی ها یا یهودیان محافظه کار ۲۵ درصد ، ارتدوکس‌ها ۱۶ درصد و فراارتدکس‌ها ۱۴ درصد باقی مانده را تشکیل می دهند. گستردگی‌ای که نشان دهنده اختلافات عمیقی در جامعه اسرائیل است.
یهودیان بسیار مذهبی و سکولار در بخش‌های اجتماعی کاملاً مجزا زندگی می‌کنند، با دوستان نزدیک نسبتاً کم و ازدواج‌های بسیار اندکی خارج از گروه‌های خود. در واقع، مطالعه موسسه پیو نشان می‌دهد که یهودیان سکولار در اسرائیل از این تصور که فرزندشان ممکن است روزی با یک یهودی افراطی ارتدوکس ازدواج کند، احساس ناراحتی بیشتری نسبت به ازدواج فرزندشان با یک مسیحی دارند.
اکثریت قریب به اتفاق یهودیان سکولار می گویند که اصول دموکراتیک باید بر قوانین دینی ارجحیت داشته باشد، در حالی که سهم بزرگی از یهودیان افراطی ارتدوکس می گویند که قوانین مذهبی باید اولویت داشته باشند. حتی به طور اساسی تر، این گروه ها در مورد اینکه اساساً هویت یهودی چیست، اختلاف نظر دارند: اکثر ارتدوکس های افراطی می‌گویند که «یهودی بودن» عمدتاً یک موضوع مذهبی است، در حالی که یهودیان سکولار تمایل دارند بگویند که این عمدتاً یک موضوع اصل و نسب و/یا فرهنگ است.
تقریباً هشت نفر از هر ده عرب اسرائیلی (۷۹ درصد) می گویند که در جامعه اسرائیل تبعیض زیادی علیه مسلمانان وجود دارد، مسلمانانی که تا حد زیادی بزرگترین اقلیت مذهبی هستند. در این موضوع، یهودیان نظر مخالف دارند; اکثریت قریب به اتفاق (۷۴ درصد) می گویند که تبعیض زیادی علیه مسلمانان در اسرائیل نمی بینند. (بر اساس مشاهدات رسانه ای این نظرات بعد از ۷ اکتبر تغییر کرده ولی هنوز مطالعه ای منتشر نشده است.)
۱- حریدی ها: این واژه به معنای "لرزیدن" یا "ترس از خدا" است. بیشتر حریدی ها زندگی خود را جدا از بقیه جامعه می گذرانند و یک گروه تندروتر به نام حسیدی هم زیر مجموعه این گروه قرار دارد. به طور سنتی آنها از الزامات نظامی اجباری که سایر شهروندان اسرائیلی با آن مواجه هستند معافند؛ اتفاقی که موضوع مناقشه در سیاست اسرائیل بوده است. ۸۳ درصد از حریدی ها موافق حفظ این معافیت ها هستند، اما کمتر از نیمی از سایر زیرگروه های یهودی موافق هستند. آنها کار نمیکنند و از طریق کمک هزینه های دولتی زندگی خود را می گذرانند. حریدی ها نسبت به سایر یهودیان از برخی جهات نسبت به دولت اسرائیل ابهام دارند، زیرا معتقدند نباید قبل از ورود مسیحا یک دولت رسمی یهودی ایجاد می شد. حریدیها نسبت به سایر یهودیان اسرائیلی احتمال کمتری دارند که خود را صهیونیست معرفی کنند.
۲- داتی‌ها: تقریباً به اندازه حریدی ها از نظر مذهبی متدین هستند و مطابق با قوانین یهودی در روز شنبه با ماشین، قطار یا اتوبوس سفر نمی کنند با این حال، گاهی به عنوان یهودیان ارتدوکس مدرن توصیف می شوند و بسیار بیشتر در جامعه یهودی مدرن ادغام شده اند. برای مثال، برای موفقیت شغلی و سفر جهانی ارزش قائل هستند و مردانشان در ارتش اسرائیل خدمت می کنند. در بین این گروه ۷۱ درصد موافق این هستند که اعراب باید از اسرائیل اخراج یا منتقل شوند آنها همچنین بیشتر از سه گروه دیگر می گویند که ساخت شهرک های یهودی در کرانه باختری به امنیت اسرائیل کمک می کند.
۴- ماسورتی‌ها: متنوع ترین گروه از چهار گروه یهودی و حد وسط پرجمعیتی بین دو گروه ارتدکس و یهودیان سکولار هستند. مذهب تا حدودی برایشان مهم است و به طور کلی اختلاف نظر بسیار بیشتری دارند. به عنوان مثال، در مورد محدودیت های روز شنبه نظرات گوناگونی دارند و دوستان یهودی خارج از گروه خود دارند. طبق بررسی های انجام شده در طول زمان، ماسورتی ممکن است تا حدودی در حال کاهش باشد.
۵- حیلونی‌ها: به عبارتی افرادی که در دیدگاه‌های خود تمایل به سکولار بودن دارند در این گروه هستند. این افراد با اختلاف بزرگترین گروه یهودی در اسرائیل هستند که تقریباً نیمی از یهودیان اسرائیل را تشکیل می‌دهند. به شدت طرفدار جدایی دین از زندگی عمومی در اسرائیل هستند و اکثریت آنها (۵۹ درصد) می گویند هویت اسرائیلی را بر هویت یهودی مقدم می دانند و معتقدند که یک کشور یهودی برای بقای قوم یهود ضروری است.
تنش و اتحاد صهیونی
احزاب افراطی ارتدوکس که اکنون از قدرت بی‌سابقه‌ای در دولت جدید اسرائیل برخوردارند - و نقشی کلیدی در یک طرح بحث‌برانگیز برای بازنگری سیستم حقوقی بازی می‌کنند - نگرانی‌های اسرائیلی‌های سکولار را تشدید می‌کنند که شخصیت و آینده کشورشان در معرض تهدید است. دن بن دیوید، اقتصاددانی که مدت‌هاست از رفتار ترجیحی با افراطی‌های ارتدوکس انتقاد کرده معتقد است یارانه‌های سخاوتمندانه و قدرت سیاسی نمایی از آینده اسرائیل را ارائه می‌دهد. وی که رئیس موسسه تحقیقات اجتماعی-اقتصادی در دانشگاه تل‌آویو گفت: "روزی نمی‌گذرد که ما با تصویر روشنی از زندگی تحت اکثریت افراطی ارتدوکس غرق نشویم. سطح تنش بسیار بالاتر است."
جناح‌گرایی قبیله‌ای یک نیروی متضاد هم دارد: صهیونیسم؛ ایدئولوژی فرهنگی و سیاسی که تحت عنوان آزادی ملی از حاکمیت جمعی و رنسانس فرهنگی یهودیان در سرزمین اجدادی (!) خود دفاع می کند.
محققین اسرائیلی، شموئل روزنر و کامیل فوکس آن را فرهنگ مدنی «جوزرائیل» می‌نامند: نوعی یهودیت عمدتاً سکولار و در عین حال نیمه سنتی که زندگی عمومی را در اسرائیل شکل می دهد. آنها استدلال می کنند که یهودیان، شهروندان مغروری هستند که به راحتی می توانند سنت یهودی و مدرنیته را با هم ترکیب کنند. اکثر یهودیان اسرائیلی اگرچه متنوعند و اغلب از درون تقسیم می شوند، این ایده را می پذیرند که در یک آهنگ محبوب که در دهه ۱۹۸۰ نوشته شده بود بیان شد: "من سرزمین (وطن) دیگری ندارم."
نظر شما